Trafiğe yeni çıkan araç sayısının günden güne artması, bu araçların karayollarında yaptıkları kazalara müdahale şansını da ister istemez daha fazla zorlaştırmaktadır. Özellikle yoğun trafiğin yaşandığı yerlerde ve saatlerde meydana gelen trafik kazaları, sadece kazanın taraflarına değil, neredeyse tüm kentin gündelik yaşamına olumsuz etkide bulunmaktadır. Olay yerine kolluk kuvvetlerinin ulaşımının gecikmesi ve tespit yapılabilmesi için araçların kaza yerinden kaldırılmaması gerekliliği, çoğu zaman zincirleme sorunlara yol açmaktadır. İşte bu nedenle, 1983 yılında kabul edilen 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu' nun 81. maddesinde yer alan Trafik kazalarına ilişkin hükümler, günümüz koşullarında yeniden değerlendirilmiştir.  

Bu amaçla Hazine Müsteşarlığı, Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği ve Emniyet Genel Müdürlüğü temsilcilerinden oluşan çalışma grupları,. 2006 ve 2007 yıllarında yoğun çalışmalar yapmış ve yalnız maddi hasarla sonuçlanan trafik kazalarında, taraflara anlaşma hakkı sağlayan bir yöntem üzerinde birleşmişlerdir.

Söz konusu anlaşmalı tutanak düzenlenmesine ilişkin uygulamalar dayanağını Karayolları Trafik Kanunu' nun 81. maddesindeki "Yalnız maddi hasar meydana gelen kazalarda, kazaya dahil kişilerin tümü, yetkili ve görevli kişinin gelmesine lüzum görmezlerse, bunu aralarında yazılı olarak saptamak suretiyle kaza yerinden ayrılabilirler." hükmünden almaktadır.

2 - Hangi hallerde Anlaşmalı tutanak tutmak mümkün değildir?

a.  Sürücü belgesiz motorlu araç kullanılıyorsa veya yetersiz sürücü belgesi ile motorlu araç kullanılıyorsa,

b.  Sürücüde yaş küçüklüğü varsa,

c.  Sürücüde alkol veya akıl sağlığı şüphesi varsa,

d.  Kazaya karışan araçlardan birinin veya daha fazlasının kamu kurumlarına ait olması

e.  Kamu kurumlarına ait eşyada zarar meydana gelirse,

f.  Trafik Kazasında sadece 3 üncü kişilere ait eşyalara zarar gelirse,

g.  Kazaya karışan araçlardan birinin veya birkaçının trafik sigortasının bulunmaması,

h.  Trafik kazası ölüm ve/veya bedeni zarar ile sonuçlanmışsa

Yukarıda sayılan hallerden herhangi birinin varlığı halinde, mutlaka trafik polisi (ya da zabıtası) çağırarak tutanak tutturulmalıdır.

Çok önemli bir diğer konu ise şudur:

Tarafların anlaşamaması halinde, eskiden olduğu gibi trafik polisi çağırmak ve tutanak tutturmak gerekmektedir

3 - Tutanak doldurulurken uyulması gereken hususlar :

a.  Her iki tarafın da tutanağı mutlaka imzalaması gerekmektedir  Aksi halde tutanak geçersiz sayılacaktır.

b.  Araçların kaza esnasındaki konumları doğru ve mümkün olduğunca detaylı  çizilmelidir.
Özellikle şerit ayırım çizgilerinin yeri ve araçların buna göre konumları kusur belirleme açısından son derece önemlidir. Ayrıca cadde ve sokak ismi belirtilmeli, araçların gittiği yön işaretlenmelidir. Kaza yerini tam belirlemeye yarayacak ilave işaretler varsa (direk, levha, ışıklı lamba vs) çizime ilave edilmelidir.

c.  Çizim üzerinde, araçların ilk darbeyi aldıkları yer mutlaka belirtilmelidir.

d.  Tutanaktaki tüm alanların eksiksiz doldurulması önem arz etmektedir.

e.  Genelgede mümkün olan durumlarda, araçların yerlerinden kaldırılmadan fotoğraflarının çekileceği belirtilmektedir. Mümkün olmayan durumları değerlendirirken oldukça dar tutmak tarafların menfaatinedir. Araçlar kaldırıldıktan sonraki anlaşamama durumlarında; önceden çekilmiş fotoğraflar, yasal süreçte belirleyici olacaktır. Bu nedenle olay yerinin araçlar çekilmeden önceki fotoğrafı, oldukça fazla önem kazanmaktadır.

4 - Kusur Oranları:

Yeni genelgeye göre, anlaşmalı olarak tutulmuş tutanaklarda kusur oranları 0, 50 ve 100 den ibaret olacaktır.

Kusur oranları, başvurulan sigorta şirketi tarafından belirlenir ve TRAMER  aracılığıyla, kazada taraf olan diğer sigorta şirketlerine internet ortamında gönderilir. Karşı taraf sigorta şirketleri 3 gün içerisinde mutabakata vardığını ya da kendi kusur yorumunu aynı yoldan bildirir. Tarafların oran hususunda uyuşmazlığı söz konusu olduğunda; konu son kararın verilmesi amacıyla otomatik olarak Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği' nde kurulmuş komisyona  intikal eder. Komisyonun nihai kararı her iki sigorta şirketini de bağlayacaktır.

5 - Tutanak Örnekleri :

Tutanak örneklerinin basımı ve sigorta şirketlerine dağıtımını Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği üstlenmiştir. Ancak bu tutanaklar örnek hükmündedir. İstenildiğinde fotokopi yoluyla çoğaltılarak kullanılabilir.

6 - Tutanak dışındaki belgeler :

Taraflar tutanakla birlikte mutlaka birbirlerine ruhsat, ehliyet ve poliçe fotokopilerini vermelidir.

7 - Sıkça sorulan sorular ve cevapları :

Soru: Tutanağı nereden temin edebilirim?
Cevap: Tutanak örneğini herhangi bir sigorta şirketinden ve acentesinden temin edebilmeniz mümkündür. Ayrıca ilişikte bulunan örnek tutanağı bastırıp, kaza anında doldurmak da mümkündür. Bu durumda mutlaka form doldurulduktan sonra fotokopiyle çoğaltılmalı fakat asıl imzalar her iki nüshaya da atılmalıdır.

Soru:   İkiden fazla araçta maddi hasar olduğunda ne yapılmalı?
Cevap: İkiden fazla aracın kaza yapması durumunda birden fazla tutanak doldurulması mümkündür. Bu durumda tüm tutanaklar kazaya karışıan tüm sürücüler tarafından ayrı ayrı imzalanmalıdır.

Soru: Tutanağı araç sahibinin imzalaması gerekir mi?
Cevap:Anlaşma tutanağını kazaya karışan sürücülerin imzalaması yeterlidir. Ancak araç sahipleri de ayrıca imzalayabilirler.